Vizuelnim pregledom useva na pojedinim parcelama registruje se prisustvo simptoma crne truleži kupusnjača (Xanthomonas campestris pv.campestris).
Crna trulež se smatra ekonomski najznačajnijim oboljenjem biljaka iz porodice kupusnjača. Ovaj patogen može pričiniti štete kupusu u svim fazama razvoja: od rasada do formiranja glavice. Prenosi se semenom i zaraženim biljnim ostacima u zemljištu. Nakon ostvarenih infekcija bakterija se dalje može prenositi kišnim kapima, insektima, vetrom, preko sistema za navodnjavanje. Vremenski uslovi koji pogoduju razvoju i širenju bolesti su vlažno i toplo vreme, topli dani i prohladne noći.
Kod biljaka u rasadu, može doći do ispoljavanja simptoma oboljenja, čak i do propadanja biljaka, ako se razvijaju iz zaraženog semena. Na listovima starijih biljaka, prvi simptomi crne truleži se pojavljuju u vidu nepravilnih hlorotičnih pega dužine 1-3 cm duž ivice listova. Pege se šire od ivice lista duž glavnog lisnog nerva, dobijajući karakterističan oblik latiničnog slova “V”. Tkivo u okviru pega se suši i odumire, a nervi u okviru pega dobijaju tamno-braon do crnu boju.
Bakterija se širi sprovodnim sudovima izazivajući trulež, koja se može uočiti na uzdužnom preseku nerava, kao i na poprečnom preseku stabla. Usled truleži sprovodnog tkiva, zaražene biljke zaostaju u razvoju, zakržljale su i najčešće ne formiraju glavicu, što dovodi do smanjenog prinosa. Međutim ukoliko i dođe do formiranja glavice kupusa, može se nastaviti razvoj bolesti i tokom skladištenja. Zaražene biljke podložne su napadu sekundarnih patogena, prouzrokovača vlažne truleži (Erwinia carotovora i Pseudomonas marginalis) te dolazi do njihovog potpunog propadanja.
U cilju zaštite kupusa i ostalih kupusnjača od ovog oboljenja ključne su preventivne mere kontrole koje podrazumevaju: upotrebu zdravog semena za setvu ili zdravog rasada za sadnju, poštovanje plodoreda u trajanju od tri do pet godina, gajenje otpornih sorti ili hibrida, uklanjanje korovskih biljaka i biljnih ostataka, kao i suzbijanje štetnih insekata kao vektora ovog patogena.
Izvor:
